Brainplot smart / healthy / IoT-enabled buildings 23/08/22

Een smart building is een innovatief gebouw, waar geïntegreerde slimme technologieën gebouwautomatiseringen controleren en optimaliseren, en meedenken met de gebruiker. Aan de hand van data uit IoT-gestuurde apparatuur (Internet of Things) en externe bronnen verbetert een smart building de prestaties van gebouw en het comfort van de gebruiker.

Dankzij de IoT-oplossingen in het gebouw kan je de data inzetten om inzichten te verwerven en je zakelijke missie te ondersteunen. Zo helpen onderlinge relaties tussen gegevens bijvoorbeeld bij het bepalen van oorzaak en gevolg. Door de verbeterde efficiëntie en voorspelbaarheid pak je potentiële problemen aan nog voor ze de kop opsteken.
Digitale IoT-oplossingen zijn de toekomst van datagestuurde bedrijven. In België hebben we evenwel nog een lange weg af te leggen.

Een gebouw in functie van de mens

De COVID-pandemie en de ESG-criteria (Environment, Social & Governance) plaatsten het belang van duurzaamheid, comfort, gezondheid en beleving in kantoorgebouwen op de voorgrond. Slimme kantooromgevingen met een hoge gebruiksvriendelijkheid vormen het streefdoel. Geïntegreerde technologie (zoals IoT en data-captatie) is het hulpmiddel om dat doel te bereiken.

Het uitgangspunt is niet zozeer wat je allemaal kan aanbieden. De wensen en behoeften van de huurder bepalen de opbouw. De huurder zal de meerwaarde van technologie en data-captatie pas inzien wanneer alles naadloos is afgestemd op de gebruikers en de activiteiten in het gebouw. Door een kantoorgebouw zo flexibel en modulair mogelijk te ontwerpen, kan het gedurende zijn volledige levensduur blijven tegemoetkomen aan de aan de noden van de verschillende gebruikers.

In een gebruiksvriendelijke omgeving waar alle technologie samenkomt, passen mensen de ruimtes aan in functie van hun noden. Een eenvoudige bediening is cruciaal. Voor de gebruiker is de onderliggende technologie weinig relevant, het gebruiksgemak en binnencomfort des te meer.

Een wapen in de war for talent

Voor de nieuwe generatie werknemers vormen aangetoonde duurzaamheid en flexibiliteit doorslaggevende argumenten om voor een bepaalde werkgever te (blijven) kiezen. Ook hier is een rol weggelegd voor de werkomgeving. Wie in de toekomst wil claimen dat zijn bedrijf en gebouw duurzaam zijn en voldoen aan de ESG-normen, zal dat moeten kunnen staven met data. Ook data die vandaag niet of nauwelijks beschikbaar zijn.

Door de veralgemening van het hybride werken moet het kantoorgebouw vandaag wedijveren met de thuisomgeving. De werknemer wil zijn tijd in het gebouw dan ook ervaren als een positieve belevenis. Vandaar het toenemende belang van slimme gebouwen met de juiste technieken, datacollectie en personaliseerbare toepassingen.

Onvoldoende communicatie en interactie

België hinkt achterop als het om slimme, IoT-aangestuurde gebouwen gaat. Het grote aanbod aan technologieën, systemen en IT-providers is een kluwen waarin een kat haar jongen niet terugvindt. De huidige gebouwen bevatten aparte technologische silo’s, die onvoldoende onderling communiceren en interageren. Dit uit zich in een te beperkt gebruiksgemak en gefrustreerde gebruikers die de meerwaarde van een smart building niet inzien.

Daarbovenop staan de meeste bedrijven weigerachtig tegenover het delen van hun data met externe partijen. Nochtans leidt het samenbrengen van data uit verschillende modellen tot steeds betere en slimmere IoT-aangestuurde gebouwen. Het antwoord zit dus in een betere samenwerking tussen aanbieders, fabrikanten, bedrijven en gebruikers om meer standaardisatie binnen een totaalconcept te realiseren.

Van captatie tot verwerking

We verzamelen vandaag al heel wat interessante data. Het schort evenwel aan de correcte verwerking en toepassing ervan. Informatie over de bezettingsgraad, temperatuur, energieverbruik enz van een gebouw is pas waardevol, als er ook daadwerkelijk iets mee gebeurt.

Wanneer de systemen onderling data uitwisselen, wordt het mogelijk toekomstige processen te voorspellen, te optimaliseren en de gebruikservaring te verbeteren. Zaken als preventief onderhoud en optimale klimaatbeheersing behoren dan tot de mogelijkheden. Het gebouw denkt mee met de gebruiker en is meer zelfsturend.

Goed gecapteerde en verwerkte data bewijzen hun waarde. Ze leveren een bijdrage aan de duurzaamheidsdoeleinden van een bedrijf en dragen bij tot de ‘user experience’ van de gebruiker.

Stap voor stap naar een "slimmere" toekomst

Dat we in België achterlopen betekent meteen ook dat we kunnen leren van anderen. Het ontwerpen en bouwen van een smart building start met een goede basis: een logische architectuur met voldoende ruimte voor extra bekabeling, verbindingen en toepassingen.

In de volgende fase kunnen we het gebouw onderverdelen in ‘levels’ en stapsgewijs slimmer maken. Een smart building is namelijk meer dan een samengaan van alle denkbare IoT-toepassingen en technologieën. Dankzij de levels wordt het project behapbaar voor de investeerder, projectontwikkelaar en gebruiker. De mindset rond de waardeperceptie van slimme gebouwen zal wijzigen met elke verdere stap.

Tot slot is er nood aan meer ‘normale’ use cases. Momenteel ligt de nadruk al te vaak op grote prestigeprojecten met imposante investeringen en dito budgetten. Ze mogen dan al indrukwekkend ogen, dergelijke projecten kunnen investeerders of ontwikkelaars met plannen voor de bouw van een smart building afschrikken.