Op zijn meest recente workshop – andermaal volzet – lichtte IT Centraal de spots op smart buildings. Hoe zullen zij in de toekomst evolueren, opereren én concreet: hoe zien ze er vandaag de dag al uit? Ondanks de datum van 6 december kon Sinterklaas zich niet vrijmaken. Pieter Ballon, Jeroen Hoebeke en Onno Willemse, drie experten op hun digitaal domein, gelukkig wel. Wie er niet bij kon zijn, leest de conclusie in dit verslag.

Pieter Ballon – “Individueel instrumenten inzetten is niet de oplossing, er moet een totaalvisie zijn”

Als auteur van het boek ‘Smart Cities’, professor aan de VUB én Living Lab-directeur bij Imec is Pieter Ballon een echte autoriteit op het gebied van slimme steden en gebouwen. Volgens hem is informatie de sleutel van alles. Een slimme stad of gebouw is een plaats waar de digitale en fysieke werkelijkheid elkaar de hand schudden. “IT maakt een omgeving slim, al kan je dat slim zijn nog in verschillende niveaus onderverdelen. Op een eerste niveau beschikken objecten over een monitoringcapaciteit, ze gaan informatie verzamelen over zichzelf en hun omgeving. Vervolgens gaan ze op een tweede niveau zelf functies aan- of uitschakelen op basis van die monitoring. Op een nog hoger level gaan ze ook een diagnose stellen van de meest wenselijk uit te voeren acties, dat noemen we optimalisatie. En tot slot, op een vierde en hoogste niveau, gaat een object volledig autonoom handelen en zonder enige menselijke tussenkomst communiceren met andere objecten.” Een echte slimme stad – en bij uitbreiding slim gebouw – valt terug op drie sterktepunten: real-time data (we willen de info live), open platformen (er moeten voldoende applicaties zijn om communicatie mogelijk te maken) en systematische innovatie (digitale werkelijkheid affecteert de realiteit).

Met de ‘Fix my street’-app in Brussel, de ‘Slim in de Stad’-prijs die Gent in 2016 won, de City of Things in Antwerpen en de ‘Slim Parkeren’-app in Kortrijk bewijzen de vier grootsteden dat ze alvast duidelijke stappen naar een smart city gezet hebben. Leuke projecten ook, maar allemaal erg case-gedreven. Er is een probleem en daar wordt een oplossing voor bedacht. “Men denkt echter niet na over de impact van die oplossing op de slimme stad. Er moet een totaalvisie zijn, waarbij alles op elkaar inspeelt. Individueel instrumenten inzetten is daar niet de oplossing voor”, waarschuwt Ballon. Concreet betekent dit dat we zowel de interface als de fysieke ruimte zullen moeten redesignen, maar steeds met de eindgebruiker in het achterhoofd.

Download hier de presentatie van Pieter Ballon !

Jeroen Hoebeke – “Een defragmentatie van het IoT-landschap dringt zich op”

Jeroen Hoebeke is sedert een drietal jaar docent Internet of Things aan de Universiteit Gent. Volgens hem symboliseren slimme gebouwen een virtuele vertaling van de eigen werkelijkheid. Alles wat we in de fysieke wereld kennen, willen we immers in die virtuele wereld incorporeren. Maar beslissingen die door de systemen in die virtuele wereld genomen worden, hebben op hun beurt dan weer hun weerslag op onze fysieke omgeving. Wie beslist om te upgraden en in het Internet of Things-verhaal mee te stappen, komt evenwel meteen voor een andere beproeving te staan, namelijk: welke standaard kies ik? Er zijn vandaag immers 329 (!) door ETSI erkende standaarden in omloop. Het is leuk om keuze te hebben, maar een te gefragmenteerd landschap – en dus ook gefragmenteerde smart buildings – is ook de oplossing niet. Een defragmentatie dringt zich op.

Hoe dat landschap te defragmenteren? “Ik denk dat het sowieso sterk zal verminderen”, weet Hoebeke. “De kleintjes gaan eruit gaan en er zullen mergers en allianties komen. Dat is ook verstandig, want door een systeem zo te maken dat het kan communiceren met een ander systeem, betekent dat een win-win voor beide partijen. Samenwerken zal dus zinvol zijn en zo gaan er minder spelers overblijven. Maar er zullen er wel altijd meerdere standaarden blijven. Vergelijk het met de concurrerende bussystemen zoveel jaren geleden. Eén standaard bleek een utopie, waardoor je er vandaag drie dominante hebt”, vertelt Hoebeke. En wat dan met de systemen die momenteel met succes toegepast worden? Daar zal ofwel een vertaalslag nodig zijn, ofwel de keuze om mee te stappen in een heel nieuwe IoT-wereld. Het uiteindelijke einddoel blijft niettemin om alle zaken te connecteren en een meerwaarde te bieden voor de bewoners of gebruikers van die slimme gebouwen.

Download hier de presentatie van Jeroen Hoebeke !

Onno Willemse – “In een smartphone zit meer capaciteit dan nodig was om Neil Armstrong naar de maan te sturen. Waarom gebruiken we die dan niet slimmer?”

Smart buildings zijn voor Onno Willemse, werkzaam bij het ingenieurs- en adviesbureau RoyalHaskoningDHV, een tweede habitat geworden. Zo werkte hij al mee aan Intel in India, Cisco in Toronto en The Edge in Amsterdam. “Iemand heeft mij ooit verteld dat er in een smartphone meer capaciteit zit dan nog was om Neil Armstrong naar de maan te sturen”, stelt hij. “Maar waarom gebruiken we die smartphone dan niet slimmer?” Hij gelooft in drie belangrijke pijlers bij de creatie van een smart building: experience, ecosystem en infrastructure. Daarbij pleit hij voor het voorop stellen van de customer journey (experience). “Die journey begint al meteen bij het krieken van de dag. Als je wakker wordt, krijg je meteen advies over hoe je zo efficiënt mogelijk naar het kantoorgebouw raakt. Of kom je die dag niet naar kantoor? Dan kan het gebouw die info weer gebruiken in zijn parkeerbeleid. Kom je wel, dan kan je inloggen met een QR-code, waardoor de garage je nummerplaat herkent en je meteen naar de juiste plek navigeert. Met diezelfde QR-code kan je via je smartphone dan toegang krijgen tot het gebouw en kan je daar ook nog eens licht en temperatuur bedienen”, aldus Willemse.

Verder moet het gebouw een relatie opbouwen met de omgeving rondom (ecosystem) en is het aan de engineers om na te denken hoe dat allemaal precies in elkaar te steken (infrastructure). Onno Willemse: “Bij The Edge hebben ze geïnvesteerd in een intelligent gebouw. Hun filosofie was: omdat we daar efficienter kunnen worden door alle informatie die we krijgen, kunnen we per vierkante meter meer kosten reduceren dan dat we uitgeven aan het gebouw. Dat heeft ertoe geleid dat ze nu zo efficient aan de slag zijn dat ze per vierkante meter inderdaad wel het duurste gebouw hebben dat ze ooit hebben gehuurd, maar qua medewerker eigenlijk een veel goedkopere plek hebben kunnen bekomen.” Bij The Edge is dus over het totaalplaatje nagedacht, maar het is de customer journey die altijd zal bepalen voor welke IT-infrastructuur gekozen wordt.

Download hier de presentatie van Onno Willemse !