Van smart office naar hackable office - uitdagingen & oplossingen voor een veilige IT omgeving

Vincent Naessens, professor aan het departement computerwetenschappen van de KU Leuven, onderzoekt de bouwstenen voor het ontwerpen van veilige mobiele en IoT-applicaties. IoT maakt de connectie tussen de cyberspace en de realiteit en heeft een enorm potentieel voor B2B-applicaties en nieuwe businessmodellen: ‘literally anything as a service’.

Er zijn echter heel wat uitdagingen bij de ontwikkelingen van IoT-systemen. Een belangrijke hiervan is de herconfigureerbaarheid. Veel softwarebedrijven worstelen hier tegenwoordig mee. Hun focus ligt op dit moment vaak op het ontwikkelen van complexe softwaresystemen. Echt veerkrachtige softwaresystemen moeten kunnen inspelen op het inpluggen van nieuwe hardware doorheen de tijd. Indien ze dat niet doen, verliest de software een stukje van zijn veerkracht.

Bij IoT-componenten is het heel moeilijk om daar traditionele securitybouwblokken, zoals virusscanners, in te bouwen. Daarbij komt dat het niet eenvoudig is om updates uit te voeren op dergelijke technologie. Daarnaast zien we dat cloudsystemen en cloudproviders vaak gehackt worden. 10-15 jaar geleden waren de aanvallers voornamelijk hobbyisten, maar tegenwoordig proberen ook criminele organisaties, bedrijven, en zelf overheden zoveel mogelijk data te verwerven. Dat wijzigt natuurlijk de manier waarop we het securitybeleid moeten voeren.

Door meer technologie in een slim kantoor binnen te brengen wordt een kantoor dan ook meer 'hackable', maar dat is niet noodzakelijk slecht. Een slim kantoor dat ook open staat voor initiatieven van de eigen medewerkers laat hen toe om op originele manier met de technologie aan de slag te gaan en bottom-up nieuwe processen binnen de organisatie te 'hacken'. Zo geeft Liekens onder andere het voorbeeld van de BMW kantoren in Leipzig, gebouwd volgens het ontwerp van Zaha Hadid. Alle medewerkers, ook de kantoormedewerkers, hebben er letterlijk zicht op de lopende band, die door de kantoren heen loopt. Indien deze plots stilstaat, weet iedereen dat er een probleem is. Zo communiceert BMW, op een onrechtsreekse manier, dat de grootste prioriteit voor alle medewerkers op dat moment is om die band zo snel mogelijk terug te laten lopen. Een onconventionele manier van hacken misschien, maar zeker en vast origineel en met een positieve connotatie!

Bij de ontwikkeling of integratie van nieuwe tools moet je nakijken of alle verplichtingen zo goed mogelijk worden nagekomen. Vraag toestemming, verwerk niet meer gegevens dan nodig en zorg ervoor dat de verwerking doelgebonden blijft. Dataminimalisatie is hierbij een belangrijk punt. Gegevens die niet meer nodig zijn moeten verwijderd worden. Zorg dat je op elk moment kunt verantwoorden waarvoor je de gegevens gebruikt en sluit een overeenkomst, eventueel met subverwerkers, over aansprakelijkheid, datalekken en de omgang met gegevens (wissen en beveiligen).

Indien je als organisatie aan alle verplichtingen voldoet, biedt dit heel wat opportuniteiten. Je krijgt een betere interne werking van je organisatie doordat je continuïteit, een betere bescherming en een bewust databeleid kunt garanderen. Zo beperk je financiële risico’s en imagoschade. Bovendien voldoe je op die manier aan het verwachtingspatroon van de betrokkenen en kan je zelf voldoen aan het quality label: ISO27001/27701. Wat het resultaat is van een externe audit op vlak van ‘Security Management’ en inhoudt dat je je klanten de meest verregaande garanties biedt voor veiligheid van hun hostingomgeving. Vergelijkbaar met wat banken aan hun klanten bieden.

De productie van spraak is een ingewikkeld proces, maar dankzij spraaktechnologie kunnen we echos of omgevingsgeluiden onderdrukken en moeilijk verstaanbare fragmenten duidelijker maken. De mogelijkheden worden slechts beperkt door onze verbeelding. Er zijn bijvoorbeeld studies die vroege fases van Parkinson proberen te detecteren op basis van hoe we spreken. Een ander voorbeeld is bijvoorbeeld in gevaarlijke situaties of in een fabrieksomgeving, waar je je handen vrij wenst te hebben, terwijl je wel nog toestellen wenst te bedienen. Dit kan eenvoudig opgelost worden door spraak in te zetten. Daarnaast hebben we steeds minder jonge mensen om de oudere generaties te ondersteunen, de levensduur van de bevolking neemt alsmaar toe. In een bepaalde mate kunnen we een deel van het zorgaspect toevertrouwen aan robots om de workload te verdelen. Je wenst dan uiteraard een vorm van interactie die lijkt op hoe mensen onderling communiceren. Dus als je robots hebt die via spraak of emoties commando’s herkennen, dan creeër je tal van mogelijkheden voor assisted living scenario’s in de gezondheidszorg. Dan kunnen we met de beperkte mankracht die we hebben toch een goede service aanbieden aan de zorgbehoevenden. Privacy en beveiliging blijven uiteraard twee belangrijke aspecten die we hierbij niet uit het oog mogen verliezen.